Bina güçlendirme, herhangi bir sebeple kolonları, kirişleri, duvarları veya temelleri hasar görmüş binalarda yapılır. Binaların bazı bölümleri, yaşına bağlı olarak çeşitli mukavemetler sonucu yıpranabilir, çürüyebilir veya hasar görebilir. Genç yaştaki bazı binalarda da, zeminden kaynaklanan sorunlar veya deprem gibi sebeplerle tadilata ihtiyaç duyulabilir. Depreme dayanıklı olmayan, hasar görmüş, proje tadilatı gereken binaların güçlendirilmesi gerekir. Bu sebeple bina güçlendirme hizmetlerine veya yöntemlerine ihtiyaç duyulur.
Bina Güçlendirme Uygulamaları
Bina güçlendirme uygulamaları yapmak için bazı işlemler gerekir. Öncelikle binanın proje temelinde uygulanıp uygulanmadığı tespit edilir. Daha sonra binadan beton numunesi ve belli alanlardaki demir donatıların kesitleri alınır. Bu aşamalardan sonra bir program dahilinde bazı testler uygulanır.
Örneğin; depreme dayanıklılık için bina güçlendirme işlemlerinde farklı deprem şiddeti uygulamaları ile betonun dayanıklılığı tespit edilir. Bu işlemlerin ardından bina güçlendirme tespit çalışmaları sonucu uzman bir ekip tarafından ne tür bina güçlendirme uygulaması hayata geçirileceğine karar verilir.
Hasarsız yapılar veya binalarda da performanslarının iyileştirilmesi için bina güçlendirme uygulamaları yapılabilir. Bina güçlendirme projesi hazırlamak ve uygulamak, oldukça tecrübe ve bilgi gerektiren işlemledir. Bilinçsiz yapılan bina güçlendirme uygulamaları, yapısal riskleri artırır.
Bina Güçlendirme Yöntemleri
Türkiye’de betonarme binaların güçlendirilmesi uygulamalarında beton, çelik ve fiberbond (karbon fiber) gibi malzemeler kullanılır. Genellikle kolon güçlendirmesi için kullanılan bu malzemelerin özelliklerine göre bazı avantaj ve dezavantajları vardır. Örneğin; eski bir betonarme sistemi ile tasarlanan kolonda çelik bir malzeme ile kolon güçlendirme yöntemi avantaj olurken; bu eski betonun üzerine daha kaliteli betonla kaplanması dezavantaj olabilir. Çelik de, şekilde verme sorunları sebebiyle olumsuzluklar doğurabilir.
Bina güçlendirme karbon fiber uygulamaları da, bina güçlendirme yönetmeliği ile onaylanan işlemlerdir. Karbon fiber karbon ve reçine karşımı lifli (elyaf) bir malzemedir. Kolona sarılarak çelikle eşit oranda güçlendirme sağlayabilir. Ayrıca bina güçlendirme yöntemleri içinde en kısa sürede uygulanan güçlendirme işlemidir.
Düşük maliyetli filiz ekimi veya duvar ekimi yöntemi de, çelik ve demirden örülerek oluşturulan bir yapı güçlendirme sistemidir. Filiz ekimi işleminin ardından mantolama, beton delme, beton kesme ve iç ve dış cephe güçlendirme işlemleri daha kolay yapılabilir.
Binaların özelliklerine göre yayın olarak kullanılan yapı güçlendirme yöntemleri şunlardır;
-Mantolama veya gömlek geçirme
-Kanat ekleme
-Yeni ve eski betonları kaynaştırma
-Kolon mantolama
-Çelik mantolama
-Betonarme mantolama
-Epoksi enjeksiyonu
